Tarih : 06.02.2008

Yazar : Denetçi Cumhur ÇETİN

Ba Ve Bs Gündemin Adı

06 Şubat 2008

Cumhur ÇETİN

Denetçi

ccetin@ubdt.com.tr

Yazımızın konusunu; 381 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile gündeme oturan ve 2008 yılından itibaren aylık olarak verilecek Ba ve Bs formlarının tarihsel gelişim evreleri (Doğum ve Bebeklik, Çocukluk, Çocukluktan Yetişkinliğe Geçiş, Olgunluk ve Kariyer) ile Ba ve Bs Bildirim Formlarının Doldurulmasına İlişkin Uygulamalı Örnekler oluşturmaktadır.

Doğum ve Bebeklik

01 Nisan 1997 tarih ve 22951 sayılı Resmi gazetede yayımlanan 256 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflerin, bir kişiden satın alınan mal ve/veya hizmetlerden tutarları belli bir haddi aşanların maliye bakanlığına bildirilmesi (Form B) zorunlu hale getirilmişti. Söz konusu tebliğ ile getirilen bu uygulama (Form B verme zorunluluğu) zamanın teknolojik şartlarının olumsuz etkisi ve bu formların kağıt ortamında verilmesi nedeniyle istatiksel veri olarak kullanılması dışında başka amaçla kullanılabilmesine imkan tanımamıştır. Henüz bebek…

Çocukluk

21 Temmuz 2005 tarih ve 25882 sayılı Resmi gazetede yayımlanan 350 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile 2004 yılından itibaren bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden mal ve hizmet alış bilgileri(Form Ba) ile birlikte mal ve hizmet satışlarına ilişkin bilgilerin de (Form Bs) alınması uygulamasına geçilmişti. Söz konusu tebliğin yayımlandığı tarihte Vergi Dairelerinin otomasyon sistemine geçmiş olması ve Form Ba ve Bs’lerin de elektronik ortamda verilmesi ile Gelir İdaresinin Ba ve Bs formlarından İstatiksel amaç dışında çapraz kontrollerle kayıt dışılığı önlemek adına daha fazla yararlanmaya başladığı açıktır. Daha çocuk…

Çocukluktan Yetişkinliğe Geçiş

Gelir İdaresinin 350 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen düzenlemelerden elde ettiği sonuçlar kayıt dışılığın önlenmesinde tek çıkış yolunun özellikle elektronik ortamda verilen Ba ve Bs’ler olduğudur. Bu durum 17 Ağustos 2006 tarih ve 26262 sayılı Resmi gazetede yayımlanan 362 No.lu V.U.K. Genel Tebliği’nin hazırlanması sonucunu doğurmuş olup, söz konusu tebliğ ile Form Ba ve Bs’lerin verilme süreleri Eylül ayından Şubat ayına çekilerek çember daraltılmaya başlanmıştır. Yetişkin gibi davranmaya başladı…

Olgunluk

İdare 381 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile de Form Ba ve Bs’lerin gerek verilme sürelerini aylık hale getirerek gerekse hadleri (KDV Hariç) 8.000 YTL’ ye çekerek kayıt dışılığın çemberini daha da daraltmıştır. (Çemberin daha fazla daraltılmak istenmesi durumu, ilerleyen günlerde tevsik zorunluluğunun 8.000 YTL’den 2.000 YTL’ye çekilmesi konusunu da gündeme getirebilir.) Tecrübe sahibi ve olgun…

Ve Kariyer

Bu noktada durum Gelir İdaresi açısından değerlendirildiğinde her şey çok güzel, zamanlama çok iyi ve bu uygulama naylon faturacılığın köküne tam anlamıyla kibrit suyu döker. Fakat söz konusu uygulamanın özellikle meslek mensupları ve Kobi’ler açısından önemli bir istihdam yüküne de neden olacağı unutulmamalıdır. Şöyle ki meslek mensupları sadece Ba ve Bs formlarının hazırlanması için yeni personel ya da personeller istihdam etmek zorunda kalacaklardır. Mükelleflerden ücretlerini hiç ya da zamanında alamayan meslek mensuplarına söz konusu personel istihdamı ciddi bir yük getirecektir. İleriki günlerde Muhasebe Bürolarının kapanması ve meslek mensuplarının kendi mesleklerini yapamaz duruma düşeceği göz ardı edilmemelidir. Sözün özü Ba ve Bs formlarının aylık olarak verilmesinin meslek mensuplarını mağdur edeceği hususu TÜRMOB tarafından Gelir İdaresi nezdinde öneri şeklinde değil “Pireye kızıp yorgan yakmak” deyimi hatırlatılarak somut ve yüksek sesle dile getirilmelidir.

Ya da bu gelişmelerin muhasebecilik mesleği açısından ilerleyen yıllarda uygulamaya girecek elektronik ortamda defter tutma zorunluluğu ve Basel ll’ye hazırlık aşamasında önemli bir adım olacağı düşünülmeli ve muhasebe programları, (luca vb.) form Ba ve Bs’lerin aylık olarak hazırlanabilmesine olanak sağlayacak şekilde geliştirilerek meslek mensuplarının kullanımına sunulmalıdır.

381 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen yeni düzenlemeler;

2008 Yılından İtibaren Ba Ve Bs Bildirim Formları Aylık Olarak Verilecektir.

Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflere, 2008 yılı ve müteakip yıllarda düzenleyecekleri Ba ve Bs bildirim formlarını aylık dönemler halinde vermeleri hususunda zorunluluk getirildi.

Mükellefler tarafından, aylık dönemler halinde düzenlenecek söz konusu formlar,takip eden ayın 5 nci gününden itibaren bir sonraki ayın 5 nci günü akşamına kadar verilmek zorundadır.(Örneğin; bir mükellef 2008 yılı Haziran ayına ait Ba-Bs bildirimlerini 05 Temmuz 2008 gününden itibaren 05 Ağustos 2008 tarihi akşamına kadar verebilecektir). Bu uygulama Özel hesap dönemine tabi olan mükellefler için de geçerli olacaktır.

2008 yılına mahsus olmak üzere;

Ocak, Şubat ve Mart dönemlerine ilişkin olarak ayrı ayrı düzenlenen Ba ve Bs bildirim formları, 2008 yılı Nisan ayının 5 nci gününden itibaren Haziran ayının 5 nci günü akşamına kadar verilecektir. Söz konusu dönemlere ilişkin Ba ve Bs bildirim formları mükelleflerin istemeleri halinde Nisan ayının 5 nci günü beklenilmeden aylık dönemler itibariyle de verilebilecektir.

Nisan dönemi ve müteakip dönemlere ilişkin bildirim formları ise aylık dönemler halinde düzenlenerek, takip eden ayın 5 nci gününden itibaren bir sonraki ayın 5 nci günü akşamına kadar verilecektir.

Ba ve Bs Bildirim Formlarının Verilmesine İlişkin Hadler Aylık(Kdv Hariç) 8.000 YTL ’ye İndirildi.

2008 yılı ve takip eden yıllara ilişkin mükelleflerin mal ve/veya hizmet alımları ile mal ve/veya hizmet satışlarına uygulanacak had 8.000 YTL (Yeni Türk Lirası ) olarak yeniden belirlenmiştir.

Buna göre, bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 8.000 YTL (Yeni Türk Lirası) ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alımları, "Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)" ile; bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 8.000 YTL (Yeni Türk Lirası) ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise "Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)" ile bildirilecektir.

Limitin altında kalan alış ve satış bedelleri toplamı ise "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" (Tablo III) bölümüne yazılacaktır (Ödeme kaydedici cihazlar kullanılmak suretiyle yapılan satışların toplamı KDV hariç tutarlar olarak Tablo III'e dahil edilecektir).

Bildirim verme yükümlülüğünde olan, ancak, tüm alış ve satışları belirtilen hadlerin altında kalan mükellefler;

Söz konusu formları Tablo II dışındaki tüm bilgileri doldurmak suretiyle vermek zorundadırlar. Bu bildirimlerinde limit altında olan tüm alışları için Ba formunun, limit altında olan tüm satışları için de Bs formunun Tablo III bölümünde yer alan "Diğer Mal ve Hizmet Bedeli Toplamı" alanları doldurulacaktır.

Not: 362 Sıra No'lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin bu tebliğe aykırı olmayan hükümlerinin uygulanmasına devam edilecektir.

Aylık Olarak Verilmeye Başlanılacak Ba ve Bs Bildirim Formlarının Doldurulmasına İlişkin Uygulamalı Örnekler:

ÖRNEK; Bilanço usulüne göre defter tutan ve Kadıköy Vergi Dairesinin 17859465212 T.C kimlik numaralı mükellefi olan Ali Işıksız, 2008 yılı Ocak ayı hesap döneminde;

Setbaşı Vergi Dairesi’nin 5310748853 vergi kimlik no’lu mükellefi Kayalar İnş. Malz. Ltd’ den muhtelif tarihlerde düzenlenmiş 15 adet fatura karşılığı KDV hariç tutarları toplamı 38.514 YTL olan demir ve çimento satın almıştır.

Fransız firması Chirac S.A.’dan hesap dönemi içinde muhtelif tarihlerde(Ocak 2008) düzenlenmiş 4 adet fatura karşılığında toplam 7.500 EURO (13.265 YTL) tutarında boya satın almıştır.Chirac S.A. için vergi kimlik numarası olarak ‘1111111111’ yazılacaktır.

Vergi mükellefi olmayan müstahsil Ahmet YILDIRIM’ dan hesap dönemi içinde muhtelif tarihlerde 7 adet müstahsil makbuzu düzenleyerek makbuzlarda yazılı tutarları toplamı 10.410 YTL olan hububat satın almıştır.

Bolu Vergi Dairesinin 96305672536 T.C kimlik numaralı basit usulde gelir vergisi mükellefi Mehmet YILDIZ’a 2008 yılı Ocak ayında yaptırdığı tadilat ve sıva işi için 12.950 YTL ödemiştir.

Ayrıca Ali IŞIKSIZ’ ın 2008 Ocak ayında Oğuz BULUTLU’ dan 3.157 YTL, Hüseyin ŞİMŞEK’ ten 4.132 YTL Ferit KUŞ’ tan 4.326 YTL ve Ahmet GÜCÜBİR’ den 1.543 YTL olmak üzere limit altında kalan alışları toplamı da 13.158 YTL dır.

Bu durumda Ali IŞIKSIZ’ a ait 2008 Ocak ayına ilişkin Ba formunun TABLO I, TABLO II ve TABLO III alanları aşağıdaki gibi doldurulacaktır.

ÖRNEK; Bilanço usulüne göre defter tutan Kadifekale Vergi Dairesi’nin 15402476810 T.C Kimlik Numaralı mükellefi Kazım DURAK, 2008 yılı Ocak ayı hesap döneminde;

Ostim Vergi Dairesi’nin 9390796213 vergi kimlik no’ lu mükellefi Yaşarlar İnş. Malz. LTD.ŞTİ.’ne muhtelif tarihlerde düzenlenmiş 24 adet fatura karşılığı KDV hariç satış tutarları toplamı 132.550 YTL olan inşaat malzemesi satmıştır.

İngiliz firması Charles Corp’a hesap dönemi içinde muhtelif tarihlerde düzenlenmiş 2 adet fatura karşılığında toplam 9.200 EURO (16.378 YTL) tutarında boya satmıştır. Charles Corp için vergi kimlik numarası olarak ‘2222222222’ yazılacaktır.

Vergi mükellefi olmayan Murat CENKLİ’ ye hesap dönemi içinde muhtelif tarihlerde 5 adet fatura düzenleyerek faturalarda yazılı satış tutarları toplamı 13.841 YTL olan demir satmıştır…

Kızılbey Vergi Dairesi’nin 97207235984 T.C Kimlik Numaralı basit usulde gelir vergisi mükellefi Emine YILMAZ’a 2008 Ocak ayında yaptığı malzeme satışı nedeniyle 11.518 YTL tutarında 3 adet fatura düzenlenmiştir.

Ayrıca Kazım DURAK’ ın 2008 Ocak ayında; Ayşe SIRALI’ ya 3.734 YTL, Fatma GÜL’ e 5.252 YTL, Sema SÜMBÜL’ e 4.149 YTL, Ahmet AY’ a 6.138 YTL olmak üzere limit altında kalan satışları ile 17.934 YTL tutarında yazar kasa satışı bulunmaktadır. Limit altında kalan satışları toplamı 37.207 YTL’ dır.

Bu durumda Kazım DURAK’ ın, 2008 yılı Ocak ayına ilişkin Ba formunun TABLO I, TABLO II ve Tablo III alanları aşağıdaki gibi doldurulacaktır.

SONUÇ;

2008 yılından itibaren aylık verilmeye başlanacak Ba ve Bs formlarıyla bağlantılı olarak 2008 yılı ve sonraki yıllarda ortaya çıkabilecek olumsuzluklar (İncelenme veya Kod’a alınma riski), göz önüne alınarak 2008 yılı içinde aylık olarak verilecek olan Ba ve Bs formlarının hazırlanmasında;

İlgili ay içersinde KDV hariç 8.000 YTL ve üstü alış ve satış yapılan, gerek alıcılarla gerekse satıcılarla ilgili formlarda bildirilecek tutarlar konusunda kesin mutabakat sağlanmalı
Mükellefler tarafından kullanılan faturaların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususu ivedilikle araştırılmalı gerekirse söz konusu firmalardan alınan faturalar düzeltme beyannamesi verilerek kayıtlardan çıkarılmalı ya da henüz beyan verilmemiş ise söz konusu firmalara ait faturalar kayıtlara alınmamalıdır.
İleride karşılaşılabilecek incelenme riskine karşı ilgili ay içersinde bir veya birden fazla fatura karşılığında (örn.2.000+2.000+4.000 gibi) 8.000 YTL ve üstü alış ve satış yapılan, gerek alıcılardan yapılan tahsilatlar gerekse satıcılara yapılan ödemeler bankacılık sistemi kullanılarak yapılmalıdır.
Bildirilecek olan hadlerin tespitinde ÖTV’ nin de tutara ilave edilmesi gerektiği unutulmamalı karşı firma ile bu konuda kesin mutabakat sağlanmalıdır.
Özellikle yoldaki mallar ve konsinye satışlara ilişkin ilgili ayda düzenlenen alış, satış veya iade faturalarının alıcılara veya satıcılara ulaşıp ulaşmadığı konusu araştırılmalı ve ivedilikle sonuçlandırılmalıdır.

Not: Bu makale 06.02.2008 tarihinde www.alomaliye.com sitesinde yayımlanmıştır.