2. Makaleler
3. İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERE AİT KDV İADE HESAPLAMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

  Yazdır

Tarih : 28.01.2015

Yazar : SMMM Yasin ERAYDIN

İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERE AİT KDV İADE HESAPLAMASINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Bilindiği üzere, mükellefler yurt dışından DİİB kapsamında KDV ödemeden aldığı mallar hariç olmak üzere yurt içinden DİİB kapsamında aldıkları veya KDV ödeyerek satın aldığı ham maddeleri nihai ürünün üretiminde kullandıktan sonra ihraç kayıtlı olarak teslim etmeleri halinde, hesaplanan KDV’nin tamamı tecil ediliyor, tecil edilecek KDV olmaması durumunda ise tamamı iade olarak alınabiliyordu.

Ancak, 16.10.2014 tarih ve 29147 sayılı resmi gazetede yayınlanan 1 seri numaralı KDV uygulama tebliğinde değişiklik yapılmasına dair tebliğin 27. maddesi ile yapılan değişiklik sonucu; KDV Genel Uygulama Tebliğinin (IV/A-1.5.) bölümünün ikinci paragrafında yer alan "KDV ödemeksizin" ibaresinden sonra gelmek üzere "yurtiçi ve yurtdışından" ibaresi eklenmiş, üçüncü paragrafının üçüncü cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Bu durumda iade edilecek KDV tutarı, ihracat bedeli ile DİİB kapsamında KDV ödemeksizin yurtiçi ve yurtdışından temin edilen girdilerin bedeli arasındaki farka genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak tutarı aşamaz." hükmü gelmiştir.

Yapılan bu değişiklik sonrası gerek yurt içinden gerekse yurt dışından DİİB kapsamında KDV ödemeksizin mal alıp, ihraç kayıtlı olarak teslim ettiği nihai ürünlerin imalatında kullanan mükellefler, bu teslimleri nedeniyle hesaplayıp tahsil edemediği KDV’nin tamamını iade olarak alamamakta, iade hesaplamasında da 4 farklı senaryo ile karşı karşıya kalmaktadır.

Bu nedenle DİİB kapsamında ham madde alıp, bu malları nihai ürünün imalatında kullanan ve yine bu malları ihraç kayıtlı olarak teslim eden mükellefler, aşağıda örnekleriyle beraber detaylı olarak anlatılan senaryolardan kendisine uygun olanı KDV beyannamesinde ve KDV iade hesaplamasında uygulamalıdır.

1- İhraç kayıtlı teslimlere ait hesaplanan KDV’nin tamamı tecil edilecek KDV olarak beyannamede yer alıyorsa, herhangi bir iade olmayacaktır. Bu duruma ait örneğimiz aşağıdaki gibidir.

Örnek: Y şirketinin 2014 Aralık dönemi KDV beyannamesine ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

Tevkifat uygulanmayan işlemler

Yurtiçi mal teslimleri: 2.000.000,00 TL

İhraç kayıtlı mal teslimleri: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 540.000,00 TL

Kısmi tevkifat uygulanan işlemler

Ağaç ve orman ürünleri teslimi: 2.500.000,00 TL (%50 tevkifat)

Hesaplanan KDV: 225.000,00 TL

İndirimler

Önceki dönemden devreden indirilecek KDV: 100.000,00 TL

Bu döneme ait indirilecek KDV: 400.000,00 TL 

Nihai ürünlerin KDV kanunun 11/1-c maddesine göre ihraç kaydıyla teslimi: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 180.000,00 TL

Hesaplanan KDV Toplamı: 765.000,00 TL

İndirimler Toplamı: 500.000,00 TL

Tecil Edilecek KDV: 180.000,00 TL

Ödenecek KDV: 85.000,00 TL

Yukarıdaki örnekte görüleceği üzere ihraç kayıtlı teslimlere ait hesaplanan 180.000,00 TL KDV’nin tamamı “tecil edilecek KDV” olduğundan bu teslimlerle ilgili her hangi bir iade söz konusu olmayacaktır. Bu nedenle ihraç kayıtlı teslimlerde ne kadar DİİB kapsamında mal kullanıldığının da bir önemi olmamaktadır.

2- İhraç kayıtlı teslimler nedeniyle hesaplanan KDV’nin tamamı “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” olarak beyannamede yer alıyorsa; bu duruma ait örneğimiz aşağıdaki gibidir.

Örnek: Y şirketinin 2014 Aralık dönemi KDV beyannamesine ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

Tevkifat uygulanmayan işlemler

Yurtiçi mal teslimleri: 2.000.000,00 TL

İhraç kayıtlı mal teslimleri: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 540.000,00 TL

Kısmi tevkifat uygulanan işlemler

Ağaç ve orman ürünleri teslimi: 2.500.000,00 TL ( %50 tevkifat )

Hesaplanan KDV: 225.000,00 TL

Bu döneme ait indirilecek KDV: 550.000,00 TL

Önceki dönemden devreden indirilecek KDV: 250.000,00 TL

Nihai ürünlerin KDV kanunun 11/1-c maddesine göre ihraç kaydıyla teslimi: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 180.000,00 TL

Hesaplanan KDV Toplamı: 765.000,00 TL

İndirimler Toplamı: 800.000,00 TL

İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV: 180.000,00 TL

Devreden KDV: 35.000,00 TL

Yukarıdaki örnekte görüleceği üzere ihraç kayıtlı teslimlere ait hesaplanan 180.000,00 TL KDV’nin tamamı “İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV” olduğundan, bu defa devreye D.İ.İ.B. kapsamında KDV ödenmeden satın alınan ve ihraç kaydıyla satılan ürünlerin imalatında kullanılan malların ayrıştırılması girmektedir.

Bu dönemde ihraç kaydıyla satılan malların imalatında kullanılan ve D.İ.İ.B. kapsamında alınan malların hesaplanan KDV tutarının 80.000,00 TL olduğunu varsayalım.

Bu durumda; İhraç kayıtlı satışlar nedeniyle hesaplanan KDV ile D.İ.İ.B. kapsamındaki alımlar nedeniyle hesaplanıp ödenmeyen KDV arasındaki farkın iadesi talep edilecektir. ( 180.000,00 – 80.000,00 = 100.000,00 TL ) Bu hesaplama sonucu “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırında yer almasına rağmen iadesi talep edilemeyen 80.000,00 TL KDV, iade talep dilekçesinin verildiği dönem KDV beyannamesinin “indirimler” bölümündeki 107 numaralı satırda indirimler arasına alınacaktır. Böylece mükellefe iadesi yapılmayan 80.000,00 TL KDV, indirim olarak kullandırılmaktadır.

3- İhraç kayıtlı teslimler nedeniyle İlgili dönem KDV beyannamesinde hem tecil edilecek KDV hem de “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” olması durumunda 2 durum ortaya çıkmaktadır; bu durumlara ait örneklerimiz aşağıdaki gibidir.

a) Bu durumların birincisi; ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle hesaplanan KDV ile D.İ.İ.B. kapsamında alınan mallar nedeniyle hesaplanan KDV farkının beyannamede yer alan “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırından büyük olması durumudur.

Örnek: Y şirketinin 2014 Aralık dönemi KDV beyannamesine ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

Yurtiçi mal teslimleri: 2.000.000,00 TL

İhraç kayıtlı mal teslimleri: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 540.000,00 TL

Kısmi tevkifat uygulanan işlemler

Ağaç ve orman ürünleri teslimi: 2.500.000,00 TL ( %50 tevkifat )

Hesaplanan KDV: 225.000,00 TL

Bu döneme ait indirilecek KDV: 550.000,00 TL

Önceki dönemden devreden indirilecek KDV: 135.000,00 TL

Nihai ürünlerin KDV kanunun 11/1-c maddesine göre ihraç kaydıyla teslimi: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 180.000,00 TL

Hesaplanan KDV Toplamı: 765.000,00 TL

İndirimler Toplamı: 685.000,00 TL

Tecil Edilecek KDV: 80.000,00 TL

İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV: 100.000,00 TL

Devreden KDV: 0,00 TL

Yukarıdaki örnekte görüleceği üzere ihraç kayıtlı teslimlere ait hesaplanan 180.000,00 TL KDV’nin 80.000,00 TL’si “tecil edilecek KDV” kalan 100.000,00 TL’si ise “İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV” olduğundan, bu defa yine devreye D.İ.İ.B. kapsamında KDV ödenmeden satın alınan ve ihraç kaydıyla satılan ürünlerin imalatında kullanılan malların ayrıştırılması girmektedir.

Bu dönemde ihraç kaydıyla satılan malların imalatında kullanılan ve D.İ.İ.B. kapsamında alınan malların hesaplanan KDV tutarının 50.000,00 TL olduğunu varsayalım.

Bu durumda; ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle hesaplanan KDV ile D.İ.İ.B. kapsamında alınan mallar nedeniyle hesaplanan KDV farkı bulunacaktır. (180.000,00 – 50.000,00 = 130.000,00) Bu fark (130.000,00) dönem KDV beyannamesindeki “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırından büyükse (130.000,00 > 100.000,00 = büyüktür) “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırındaki tutar ( 100.000,00 ) iade alınacak ve işlem burada son bulacaktır.

b) Bu durumların ikincisi; ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle hesaplanan KDV ile D.İ.İ.B. kapsamında alınan mallar nedeniyle hesaplanan KDV farkının beyannamede yer alan “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırından küçük olması durumudur.

Örnek: Y şirketinin 2014 Aralık dönemi KDV beyannamesine ait bilgiler aşağıdaki gibidir.

Yurtiçi mal teslimleri: 2.000.000,00 TL

İhraç kayıtlı mal teslimleri: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 540.000,00 TL

Kısmi tevkifat uygulanan işlemler

Ağaç ve orman ürünleri teslimi: 2.500.000,00 TL ( %50 tevkifat )

Hesaplanan KDV: 225.000,00 TL

Bu döneme ait indirilecek KDV: 550.000,00 TL

Önceki dönemden devreden indirilecek KDV: 135.000,00 TL

Nihai ürünlerin KDV kanunun 11/1-c maddesine göre ihraç kaydıyla teslimi: 1.000.000,00 TL

Hesaplanan KDV: 180.000,00 TL

Hesaplanan KDV Toplamı: 765.000,00 TL

İndirimler Toplamı: 685.000,00 TL

Tecil Edilecek KDV: 80.000,00 TL

İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV: 100.000,00 TL

Devreden KDV: 0,00 TL

Bu dönemde ihraç kaydıyla satılan malların imalatında kullanılan ve D.İ.İ.B. kapsamında alınan malların hesaplanan KDV tutarının 110.000,00 TL olduğunu varsayalım.

Bu durumda; ihraç kayıtlı teslimler nedeniyle hesaplanan KDV ile D.İ.İ.B. kapsamında alınan mallar nedeniyle hesaplanan KDV arasındaki fark (180.000,00 – 110.000,00 = 70.000,00) dönem KDV beyannamesindeki “ihracatın gerçekleştiği dönemde iade edilecek tecil edilemeyen KDV” satırından küçük olmaktadır. (70.000,00 < 100.000,00 = küçüktür.) Bu hesaplamaya göre fark tutarı olan 70.000,00 TL’nin iadesi istenecektir.

Beyannamede “İhr. Ger. Dön. İade Edil. Tecil Edilemeyen KDV” 100.000,00 TL olmasına rağmen bu senaryoda 70.000,00 TL’nin iadesi alınabilmektedir. İadesi talep edilemeyen 30.000,00 TL KDV ise, iade talep dilekçesinin verildiği dönem KDV beyannamesinde “indirimler” bölümünde 107 numaralı satırda indirimler arasına alınacaktır. Böylece iade edilmeyen KDV (30.000,00 TL) indirim yoluyla telafi ettirilmiş olmaktadır.

Sonuç: DİİB kapsamında KDV ödemeksizin mal alıp bunları nihai ürünün imalatında kullanan ve bu ürünleri ihraç kayıtlı olarak teslim eden mükellefler: İhraç kayıtlı olarak mal teslim ettikleri dönemde yapacakları KDV tahakkukları sonucu, yukarıda belirtilen senaryolara göre kendisine uygun olanı seçecek ve KDV iade tutarlarını hesaplayacaklardır.