Emlak Vergisinde Arsa Vergisi muafiyeti

14.10.2008 | Veysi Seviğ

Emlak Vergisi Yasası'nın 12'nci maddesi uyarınca "Türkiye sınırları içinde bulunan arazi ve arsalar Emlak Vergisi'ne tabidir." Yasal düzenleme gereği "Belediye sınırları içinde veya dışında bulunan parsellenmemiş araziden hangilerinin arsa sayılacağı hususu bakanlar kurulu kararı ile belli edilir."

Ayrıca Emlak Vergisi Yasası'nda aksine hüküm olmadıkça yasa maddesinde yer alan arazi tabiri arsaları da kapsamaktadır.

Aynı yasanın 14'üncü maddesinde konuya ilişkin daimi muaflık halleri sayılmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır. Buna göre aşağıda yazılı arazi kiraya verilmemek koşuluyla Arazi Vergisi'nden daimi olarak bağışık tutulmuştur.

* Katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere ve köy tüzelkişiliğine, yasa ile kurulan üniversitelere ve devlete ait arazi,

* İl özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler veya bunlara bağlı müesseseler tarafından işletilen;

- Su, elektrik, havagazı, mezbaha ve soğuk hava işletmelerine ait arazi,

- Belediye sınırları içindeki yolcu taşıma işletmelerine ait arazi,

* Kurumlar Vergisi'ne tabi işletmelere ait olmamaları veya bunlara tahsis edilmiş bulunmamaları koşuluyla kamu menfaatlerine yararlı derneklere ait arazi,

* Yabancı devletlere ait olup gerek elçilik ve konsolosluk binaları gerekse elçilerin ikametlerine mahsus binalar yapılmak üzere sahip olunan arazi ve arsalar ile bu çeşit binalardan yanan, yıkılanların arsaları karşılıklı olmak koşuluyla ve merkezi Türkiye'de bulunan milletlerarası kuruluşların Türkiye'deki temsilciliklerine ait arazi ve arsalar,

* Mezarlıklar,

* Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan arazi,

Gelir Vergisi'nden bağışık esnaf ile basit usulde Gelir Vergisi'ne tabi mükellefler tarafından bizzat işyeri olarak kullanılan arsa ve arazi hariç olmak üzere, ticari, sinai ve turistik faaliyetlerde kullanılan arazi ve arsalar ve arsa sayılacak parsellenmemiş arazi için bu muafiyet uygulanmaz.

* Petrolün boru hatları ile transit geçişi ile ilgili projeler kapsamında; kamulaştırma ile görevlendirilen kamu kurum veya kuruluşunun maliki veya irtifak hakkı sahibi olduğu ve ilgili proje yatırımcıları lehine irtifat hakkı tesis edilmiş gayrimenkuller,

* Bankalar Yasası hükümlerine göre temettü hariç ortaklık hakları ile yönetim ve denetimleri veya hisseleri kısmen veya tamamen Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) intikal eden bankalara tasfiyeleri TMSF eliyle yürütülen bankaların iflas idarelerine ait arazi ve arsalar,

* Türk Silahlı Kuvvetleri'ni (Jandarma Genel Komutanlığı dahil) güçlendirmek amacıyla kurulmuş vakıflara ait arazi ve arsalar,

Arazi Vergisi'nden bağışıktır.

Yasal düzenleme gereği olarak belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan araziler kiraya verilmemek koşuluyla Arazi Vergisi'nden daimi olarak muaf (bağışık) tutulmuştur. Belirtilen bu yerlerde bulunan arazilerden ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılanlar içinse muafiyet söz konusu olmayacaktır.

Türk Ticaret Yasası'nda, ticari ve sınai faaliyetlerin neler olduğu hususu "Ticari işler" başlığı altında belirtilmiş olup, turistik faaliyetlerde de ticari faaliyet kapsamına girmektedir. Buna göre ticarethane veya fabrika yahut ticarethane şeklinde işletilen diğer müesseseyi ilgilendiren muamele, fiil ve işler ticari işlerdir. Ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen diğer müesseseler de ticari işletme sayılmaktadır. Dolayısıyla, ticarethane veya fabrika yahut ticari şekilde işletilen ticari bir işletmenin faaliyetinde kullanılan arazinin, belediye ve mücavir alan sınırları dışında da olsa Emlak Vergisi muafiyetinden yararlandırılmayıp Arazi Vergisi'ne tabi tutulması gerekmektedir.

Ticari işletmeye dahil bir arazinin satılması halinde elde edilecek kazanç ile ticari işletmeye dahil bir arazinin kiraya verilmesi halinde elde edilen kira geliri, safi kazancın tespitinde hasılata dahil edilmekte ve ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirilmektedir. Bu nedenle, ticari, sınai veya turistik bir işletmenin işleri de bilfiil kullanılmasa dahi işletmeye kayıtlı olup, belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan arazinin Arazi Vergisi'ne tabi tutulması gerekmektedir.

Belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan arsa ve arsa sayılan parsellenlemiş araziler ise muafiyet kapsamına girmediğinden ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanılsın, kullanılmasın muafiyetten yararlandırılmamaktadır.

Oluşan bir yargı kararına göre de belediye ve mücavir alan sınırları dışında bulunan bir arsanın kiraya verildiği veya ticari, sınai ve turistik faaliyetlerde kullanıldığı yolunda herhangi bir iddia ve tespit bulunmaması karşısında, taşınmazın mevcut haliyle daimi muafiyet için öngörülen şartları taşıdığı, bu nedenle de Emlak Vergisi'nden daimi muaf tutulması gerektiği sonucuna varılmıştır. (Danıştay 9. Daire E.No: 2007/3817, K.No: 2008/2557)

Kaynak : Referans Gazetesi