KDVde indirim hakkının kullanımında belge ibrazı

16.09.2008 | Veysi Seviğ | Yorum

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 29. maddesi hükmü gereği olarak mükellefler, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisi'nden, söz konusu yasada aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak aşağıdaki vergileri indirebilirler:

* Kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen Katma Değer Vergisi,

* İthal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen Katma Değer Vergisi,

Mevcut yasal düzenlemeden de anlaşılacağı üzere mükellefler hesapladıkları yani müşterilerinden yaptıkları işlemler için almakla yükümlü oldukları Katma Değer Vergisi'nden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler için düzenlenen belgeler üzerindeki Katma Değer Vergisi'ni indirim konusu yapabilmektedirler.

Diğer yandan aynı düzenlemenin üçüncü fıkrası gereği olarak da indirim hakkı vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak koşuluyla, ilgili vesikaların yasal olarak tutulması zorunlu defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilir.

Katma Değer Vergisi Yasası'nın 34. maddesi "İndirimin belgelendirilmesi" konusunu ayrıca hükme bağlamış bulunmaktadır. Buna göre;

* Yurtiçinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi, alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar yasal olarak tutulması zorunlu defterlere kaydedilmek suretiyle indirim konusu yapılabilir.

* Katma Değer Vergisi'nin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde vergi indiriminin nasıl belgelendirileceği hususu ayrıca Maliye Bakanlığı tarafından belirlenir.

Katma Değer Vergisi uygulamasında genel kural hesaplanan Katma Değer Vergisi'nin belge üzerinde gösterilmesi gerekir. Bu belgenin iki farklı yükümlüsü vardır. Şöyle ki:

* Teslimle doğan Katma Değer Vergisi'nin beyanı ve ödenmesinden teslimi gerçekleştiren yükümlü tutulmuştur.

* Teslim alan veya hizmetten yararlanan eğer bu nedenle belge almış ise ve söz konusu belge üzerinde usulüne uygun olarak hesaplanmış Katma Değer Vergisi var ise bu belgeyi defterlerine kaydetmek koşulu ile indirim konusu yapılabilecektir. İşletmede belgesiz mal bulundurmanın getirmiş olduğu yükümlülükler Katma Değer Vergisi Yasası'nın 9/2. maddesinin konusunu oluşturmaktadır.

Uygulamada indirim hakkının yasala uygun kullanılıp kullanılmadığı hususu yapılan vergi denetimleri ile belirlenebilmektedir. Bu bağlamda yapılan denetimlerde mükelleflerin konuya ilişkin defter ve belgelerini inceleme elemanlarına ibraz etmeleri gerekmektedir. Ancak bazı hallerde mükellefler defter ve belgeleri inceleme elemanlarına ibraz etmeyerek haklarında yapılan idari işlemleri dava konusu yapmayı tercih etmekte, yargı aşamasında defter belgelerini mahkemeye sunarak bilirkişi isteminde bulunabilmektedirler.

Mükelleflerin bu tutumları bazı vergi hukukçuları tarafından da doğru bir davranış ve daha doğrusu bir hak olarak kabil edilmektedir.

Bu bağlamda bazı hallerde mükellefler defter ve/veya belgeleri çeşitli nedenlerde inceleme elamanlarına ibraz edemezken, konuya ilişkin bilgisayar kayıtlarını inceleme elamanlarına ibraz etmek suretiyle yapmış oldukları indirim haklarının kabul edilmesini talep edebilmektedirler.

Bu konuda da uygulamada vergi hukukçuları ve hatta bazı kararları ile yargı organları da ikileme düşebilmektedir.

Vergi yargısında konuya yönelik olarak ortaya çıkan ikilem Danıştay Vergi Daireleri Kurulu tarafından karara bağlanmıştır. Söz konusu karara göre "Yasal defter ve belgelerini incelemeye ibraz edemeyen yükümlünün, Katma Değer Vergisi indirimleri kabul edilmeyerek yapılan tarhiyatta yasal düzenlemelere aykırılık bulunmadığı, bilgisayara yapıldığı ileri sürülen kayıtların, yasal defterlere yapılmış kayıt sayılmayacağı" şeklindedir.

(Danıştay Vergi Daireleri Kurulu E. No: 2007/12, K. No: 2007/220)

Söz konusu karar gerekçesinde de belirlendiği üzere işlemlerin tümünün bilgisayar hafızasında kayıtlı ve bilgisayar kayıtlarının her an incelenebilme olasılığının bulunması halinde dahi mükellef Katma Değer Vergisi açısından indirim hakkının kullanılabilmesi için mutlak suretle defter ve belgelerini inceleme elemanına ibraz etmekle yükümlü bulunmaktadır.

Bu karar ile uygulamada, düşünülen konuya ilişkin ikilem giderilmiş olmaktadır. Bu nedenle Katma Değer Vergisi indirim hakkından yararlanabilinmesi için esas olan defter ve belgelerdir. Bu bağlamda indirim hakkı doğuran belgeler üzerinde yapılacak inceleme ile söz konusu belgelerin hukuki geçerliliği de araştırılacaktır.

NOT: Sözü edilen Danıştay Vergi Daireleri Kurulu Kararı için bakınız: Vergi Sorunları Dergisi Sayı: 240, Sf: 210-211

Kaynak:Referans Gazetesi

( KB)