Bankalara istihdam teşviki yok

5763 sayılı kanunla, istihdamı teşvikle ilgili çok önemli hükümler getirilmişti. İstihdam teşviki esasen üç başlıkta ele alınabilir.

Birinci teşvik, 01.07.2008 tarihinden önceki bir yıllık dönemde işyerine ait aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak, 01.07.2009 tarihine kadar yeni işe alınan 18 yaşından büyük kadınlar ile 18-29 yaş arasındaki erkek işçilere ait SSK primlerinin 5 yıl boyunca İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması.

İkinci teşvik, özürlü sigortalıların, asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamının kontenjan fazlası özürlü çalıştıran veya yükümlü olmadıkları halde özürlü çalıştıran işverenlerin de çalıştırdıkları her bir özürlü için asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin yüzde ellisi Hazinece karşılanması.

Üçüncü teşvik ise, 01/10/2008 tarihinden geçerli olmak üzere; 5510 sayılı kanunun 4/(a) bendi kapsamındaki sigortalıları çalıştıran özel sektör işverenlerinin, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinden, işveren hissesinin beş puanlık kısmına isabet eden tutarın Hazinece karşılanması.

Bankalara teşvik yok

Yukarıdaki teşviklerden, sadece SGK’ya prim ödeyen işverenler faydalanabiliyor. Banka ve oda sandıklarına yukarıda yer alan herhangi bir teşvikten yararlanma imkanı verilmiyor. Örneğin, personelini SSK’na ve kendi emeklilik sandığına bildiren iki bankadan emeklilik sandığı kuran bankalar istihdamı teşvikle ilgili yukarıda yer alan hükümlerden faydalanamazken, personelini SSK’lı olarak SGK’ya bildiren bankalar yararlanabilecek. Bu da hem bankalar arasında haksız rekabete ve hem de Anayasa’da anlamını bulan eşitlik ilkesine aykırılık oluşturuyor.

Sosyal güvenlik reformunun 1 Ekim’de yürürlüğe girmesiyle birlikte tüm çalışanlar için yüzde beş prim teşviki ile birlikte önemli bir sorunda yaşanmaya başlanacak. Bunun çözüme kavuşturulması ve banka-oda sandıklarının devredileceği tarihe kadar da istihdamı teşvikle ilgili hükümlerden yararlandırılmaları gerekiyor.

Bankaların emeklilik sandıklarının durumu
Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine göre; bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettiği birlikler personelinin malüllük, yaşlılık ve ölümlerinde yardım yapmak üzere, emekli sandıkları kurabilmektedir. Bu şekilde,banka ve odalar tarafından kurulmuş 17 emekli sandığı bulunmaktadır.

5510 sayılı Kanunla Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar ve ilgili hükümler yeniden düzenlenmiştir. Buna göre; söz konusu banka ve oda personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlarla bunların hak sahipleri herhangi bir işleme gerek kalmaksızın 08.05.2008 tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilerek 5510 sayılı Kanun kapsamına alınacak. Üç yıllık süre Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Devir tarihi itibarıyla sandık iştirakçileri 5510 sayılı Kanunun 4 / (a) bendi kapsamında sigortalı sayılacak.

Devir işlemi tamamlanıncaya kadar, sandık iştirakçileri, sandıktan aylık ve gelir alanlar ile bunların hak sahiplerinin sağlık ve sosyal sigorta yardımlarının sağlanması ile primlerinin tahsil edilmesine, ilgili sandık mevzuat hükümlerine göre sandıklarca ve sandık iştirakçilerini istihdam eden kuruluşlarca devam edilecek.

Sosyal güvenlik reformunun yürürlüğe girmesiyle birlikte, oda-banka sandıklarından isteğe bağlı sigorta primi ödeyenlerin durumu ile genel sağlık sigortası kapsamında prim ödeyip ödemeyecekleri önemli bir sorun oluşturuyor. Özellikle yönetmelikler hazırlanırken buna da değinilmesinde yarar var. Örneğin, banka sandıklarına isteğe bağlı sigorta primi ödeyenler ayrıca genel sağlık sigortası primi ödeyecekler mi" Ya da, banka sandıklarına isteğe bağlı ödenen primler 4/a’ lı mı, yoksa 4/b’li mi sayılacak" Banka sandıklarından emekli aylığı alanların 18 yaşından küçük çocuklarının sağlık yardımını banka sandığı mı, yoksa SGK’ mı karşılayacak"

www.resulkurt.com