2. Makaleler
3. Orta vadeli program ve plan (2009-2011)

  Yazdır

Tarih : 28.07.2008

Yazar : Dr.Veysi SEVİĞ

Orta vadeli program ve plan (2009-2011)

26.07.2008 | Veysi Seviğ | Yorum

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası'nın 15'inci maddesi uyarınca, Merkezi bütçe yasası, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider tahminlerini gösteren, bunların uygulanmasına ve yürütülmesine yetki ve izin veren, merkezi yönetim açısından bağlayıcı niteliği olan bir yasadır.

Merkezi yönetim bütçe yasasında; yılı ve yılı izleyen iki yılın gelir ve gider tahminleri, varsa bütçe açığının veya fazlasının tutarı, açığın nasıl kapatılacağı veya fazlasının nasıl kullanılacağı, vergi muafiyeti, istisnası ve indirimleri ile benzeri uygulamalar nedeniyle vazgeçilen vergi gelirleri, borçlanma ve garanti sınırları, bütçelerin uygulanmasında tanınacak yetkiler, bağlı cetveller, mali yıl içinde gelir ve giderlere yönelik olarak uygulanacak ve kısmen veya tamamen uygulanmayacak hükümler yer almaktadır.

Bütçenin hazırlanma süreci, Bakanlar Kurulu'nun mayıs ayının sonuna kadar toplanarak kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından hazırlanan Orta Vadeli Programın kabul edilmesiyle başlamaktadır. Orta Vadeli Program aynı süre içinde Resmi Gazete'de yayımlanmaktadır.

Bu bağlamda, 2009 yılının ekonomik açıdan temel politika öncelikleri ile hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklüklerini içeren Orta Vadeli Program olan ve 2009-2011 yıllarını kapsayan "Orta Vadeli Program" Bakanlar Kurulu tarafından kabul edilerek 28.06.2008 günlü Resmi Gazete'de yayımlanmış bulunmaktadır.

Programın Resmi Gazete'de yayımını müteakkip Orta Vadeli Programla uyumlu olmak üzere, gelecek üç yıla ilişkin toplam gelir ve gider tahminleriyle birlikte gelecek üç yılda hedef açık ve borçlanma durumu ile kamu idarelerinin ödenek teklif tavanlarını içeren ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanarak Yüksek Planlama Kurulu'na sunulan ve yapılan görüşmeler sonucunda Kurul tarafından karara bağlanan Orta Vadeli Program ile bir önceki 2007-2009 Orta Vadeli Program arasında önemli farklılıklar bulunmaktadır.

Örneğin 2008 yılı bütçe tahminlerinde esas alınan Orta Vadeli Programa göre 2009 yılı giderler toplamı faiz hariç 178 milyar 841 milyon YTL olarak öngörülmüşken, bu tutarlar 2009 yılı bütçesinin hazırlanmasında dikkate alınan orta vadeli mali programa göre 202 milyar 390 milyon YTL'dir.

Aynı şekilde faiz dahil olmak üzere 2009 yılı için 2008 yılında tahmin edilen harcama toplamı 228 milyar 941 milyon YTL iken bu rakam 2009 yılı bütçe hazırlığında 259 milyar 140 milyon YTL olarak tahmin edilmiştir.

2008-2012 dönemini kapsayan Orta Vadeli Mali Çerçeve ile bu döneme ilişkin bütçe açığı, faiz dışı fazla ve kamu borç stoku hedefleri belirlenmiştir. Bu çerçevede ekonominin rekabet gücünün artırılması, kamu harcamalarında verimliliğin sağlanması ve bölgeler arası rekabet gücünün artırılması temel öncelikler olarak dikkate alınmıştır.

Ancak piyasa dengesinde sadece Merkez Bankası'nın aktif rol üstlenmiş olmasından kaynaklanan gelişmelerin başlangıçta dikkate alınmamış olması nedeniyle Türkiye yüksek faiz baskısından kurtulamamıştır. Bu durum dengeleri olumsuz etkilerken, daha önce kamu kesimini baskısı altına alan dış borçlanma bu defa belli bir zaman aralığında özel sektöre kaymaya başlamıştır.

Tabloda 2009-2011 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Plana göre Merkezi Yönetim Bütçe Giderleri yer almaktadır.

Faiz giderlerinin dış etkenlere bağlı olduğu hususu dikkate alındığında mevcut tahminlerden zaman içerisinde bazı farklılıkların ortaya çıkması beklenmektedir. Her ne kadar Orta Vadeli Mali Plan çalışmaları sırasında bu özelliğin dikkate alındığı hususu belirtilmiş bulunuyorsa da kanımızca enflasyonist baskıyı önlemek açısından ülkemizde kullanılan araçların son derece sınırlı olması nedeniyle söz konusu faiz giderleri tahminlerinin zaman içerisinde değişmesi beklenmektedir.

Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Yasası'nın 15'inci maddesi uyarınca, Merkezi bütçe yasası, merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin gelir ve gider...

( KB)

Kaynak:Referans Gazetesi