Yemek kartı ve yemek çeklerinin belgelendirilmesi

06.06.2008 | Veysi Seviğ | Yorum

Uygulamada işyerleri tarafından çalışanlara verilen yemek kartları ve çeklerinin belgelendirilmesi konusu zaman zaman duraksama yaratmaktadır. Gerçekte söz konusu yemek hizmetlerinin işyerlerinde çalışanlara verilmekte olup, bu hizmetlerin bedelleri işveren tarafından ödenmektedir. Dolayısıyla yapılan hizmetin bedelini ödeyen işveren bu ödemesini belgelendirmek zorundadır.

Vergi Usul Yasası'nın 229'uncu maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış olup, yasanın 231'inci maddesinin 5 numaralı bendinde de faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azamı yedi gün içinde düzenleneceği konusu hüküm altına alınmıştır. Aynı yasanın 232'nci maddesinde de fatura vermek ve almak mecburiyetinde olanlar sayılmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır.

Buna göre özel kartlar ve yemek çeklerini çıkaran firmalar tarafından hizmet alımında kullanılacak bedellerin karta yüklendiği veya çeklerin satıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde, bu kartları veya çekleri personeline vermek üzere alan işletmeler adına fatura düzenlenecektir.

Diğer yandan uygulamada "özel kartlar" anlaşmalı hizmet işletmelerinde verilen yemek hizmeti bedellerinin ödenebilmesi için kullanılmaktadır. Bu kartlar;

* Personeline yemek hizmeti temin etmek isteyen işletmeler tarafından bu kartları satışa sunan firmalardan satın alınarak personele verilmektedir.

* Kartlar, bunları satışa sunan firmalar tarafından anlaşmalı hizmet işletmelerine verilen satış noktası terminallerinden geçirilmek suretiyle hizmet bedellerinin ödenmesinde kullanılmaktadır.

* Belirtilen satış noktası terminalleri, işlemin yapıldığı yer, tarih, saat, hizmet bedeli ile kalan tutarı gösterecek şekilde iki adet bilgi fişi verecek ve istenildiğinde günlük veya haftalık olarak tahsil edilen bedelleri gösterecektir.

"Yemek çekleri" ise anlaşmalı hizmet işletmeleri tarafından verilen yemek bedellerinin ödenebilmesi için;

* Yemek çekleri, işverenler tarafından istihdam edilen personelin yemek ihtiyacının karşılanması amacıyla kullanılabilecektir.

* Bu çekler dip koçanlı olarak ve dip koçanı ile çekin üzerinde müteselsil sıra numarasına yer verilmek suretiyle bastırılacaktır.

* Söz konusu çekler, gerek bunları kendi adına bastırarak satışa sunan hizmet işletmelerinde gerekse bunları satışa sunan firmalarla anlaşmalı hizmet işletmelerinde münhasıran (özellikle) yemek bedellerinin ödenmesinde kullanılmaktadır.

Maliye Bakanlığı tarafından 382 sıra numaralı Vergi Usul Yasası Genel Tebliğ ile yapılan yönlendirme uyarınca yemek bedellerinin;

* Özel kartlar kullanılarak ödenmesi durumunda satış noktası terminalinden alınan iki adet bilgi fişinden birinin kart sahibine verilmesi, diğerinin ise hizmet işletmesinde kalması,

* Yemek çekleri kullanılarak ödenmesi halinde ise yemek çeki dip koçanının hizmet alan personelde, diğerinin ise hizmet işletmesinde kalması koşuluyla hizmetten yararlanan personele ayrıca Vergi Usul Yasası'nda belirtilen belgelerden herhangi birinin verilmesine gerek görülmemiştir.

Anlaşmalı hizmet işletmelerinin ise bedeli özel kartlar veya yemek çekleri kullanılarak ödenen hizmetler için, özel kartlar veya yemek çeklerini satışa sunan firmalar adına hizmetin tamamlandığı tarihten itibaren yedi gün içinde fatura düzenlemeleri gerekmektedir. Dolayısıyla özel kartların kullanılarak ve yemek çeklerinin yemek hizmeti firmalarına hizmet karşılığı verilmesi sırasında hizmeti veren firmalara ödeme kaydedici cihaz fişi veya perakende satış fişi veya fatura verilmesi halinde belgelendirmedeki mükerrerliğin önlenmesi için düzenlenen bu belgelerin iptali gerekmektedir.

Konuya ilişkin olarak iptal işlemi anlaşmalı hizmet işletmelerince söz konusu özel kartları veya yemek çeklerini satışa sunan firmalara düzenlenecek faturalarla, doğrudan özel kartları veya kendi bastırdığı yemek çeklerini atan hizmet işletmeleri tarafından bunların satışı sırasında düzenlenmiş olan faturalarla bağlantı kurulmak suretiyle gerçekleştirilecektir.

Diğer yandan taraflar, söz konusu organizasyon dolayısıyla özel kartları ve yemek çeklerini çıkaran firmalar veya anlaşmalı hizmet işletmelerinin birbirlerinden komisyon ve benzeri hizmet bedelleri almaları halinde ayrıca bu bedeller için fatura düzenlenmesi zorunlu olacaktır.

İşyerlerince kendilerine yemek kartı veya yemek çeki verilenlerin, söz konusu yemek bedelleri kendilerince ödenmemektedir. Ödemeyi yapan işverenlerin ödemeleri işletme kayıtlarına intikal ettirebilmesi için düzenlenecek faturaların da bu işletmeler adına olması Vergi Usul Yasası'nda yer alan düzenlemelerden kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla söz konusu kart ve çeklerle yemek hizmetinden yararlananların da yararlanma aşamasında yemek hizmeti verenlerden belge istemeleri ve almaları mümkün değildir.

Kaynak:Referans Gazetesi