Sirküler ( 2019 / 116 ) İstanbul, 10.12.2019

Sayın Müşterilerimiz,

Değerli Meslektaşlar,

Konu: 7194 Sayılı Kanun ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununda Yapılan Değişiklikler Hakkında Açıklamalar.

07.12.2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de 7194 Sayılı “Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” yayımlanmıştır.

Anılan Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunun da yapılan değişiklikler aşağıdadır.

1. Gelir Vergisi Kanunu’nun 18 inci maddesinde, serbest meslek faaliyeti kapsamında telif hakkı ve ihtira beratlarından elde edilen hasılatın madde de yer alan şartları taşıyan mükellefler (serbest meslek erbabı) tarafından ve yine madde de yer alan şartların sağlanması kaydıyla Gelir Vergisi’nden istisna edileceği belirtilmiştir. Söz konusu kişiler bu nitelikteki istisna faaliyetleri kapsamında elde ettikleri hasılatları için Gelir Vergisi Beyannamesi vermemektedir.

Kanunda yapılan düzenleme ile bu mükelleflerden anılan madde kapsamında faaliyetleri sonucunda elde ettikleri kazançları toplamı yeni Gelir Vergisi Tarifesinin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarını aşanların (500.000 TL.) bu istisnadan faydalanamayacağını ilişkin maddeye hüküm ilave edilmiştir. İstisnadan faydalanamayacak olanların vergi sorumlusu olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 94 üncü maddesinde yer alan Gelir Vergisi tevkifatlarını yapmalarına gerek olmadığı yine maddeye yapılan ilavede yer almaktadır.

01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

2. Gelir Vergisi Kanunu’nun Ücret İstisnalarını düzenleyen 23’üncü maddesinin ilgili kısmına alt paragraf eklenerek işverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda, çalışılan günlere ait bir günlük ulaşım bedelinin 10 TL’yi aşmaması ve buna ilişkin ödemenin toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini şeklinde yapılması durumunda söz konusu tutarın Gelir Vergisi’nden istisna tutulması sağlanmıştır. İstisna tutarı her yıl yeniden değerleme oranı dahilinde artırılacaktır.

Yürürlük Tarihi: 01.01.2020

3.Ticari kazançtan indirim konusu yapılabilecek giderlere ilişkin düzenleme yapılarak binek otomobil giderlerine ilişkin kısıtlama getirilmiştir. Getirilen kısıtlamadan faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek araçlar hariç tutulmuştur.

Yapılan düzenlemeye göre:

3.1) Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5.500 TL’ye kadarlık kısmı safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Söz konusu tutar 2020 yılında da geçerli olacak ve yeniden değerlemeye tabi tutulmayacaktır.

3.2) Binek otomobillerinin alımına ilişkin ÖTV ve KDV toplamının en fazla 115.000 TL’ye kadarlık kısmı safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

3.3) Binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’i safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

3.4) Özel tüketim vergisi ve Katma Değer Vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135.000 TL’yi, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250.000 TL’yi aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı safi kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir. Bu hükmün uygulamasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutarlar dikkate alınacaktır.

Söz konusu tutarlar her yıl yeniden değerleme oranı dahilinde artırılacaktır. Kanununa eklenen 5.500 TL. tutarına ise 01.01.2020 tarihinden itibaren geçerli olacak şekilde yeniden değerleme yapılmayacaktır.

01.01.2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Ayrıca yukarıda yer verilen kısıtlamaların, serbest meslek erbabına ait binek otomobillerin giderlerine de uygulanması amacıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 68 inci maddesinde de benzer değişiklikler yapılmıştır.

Madde 01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdiğinden, 07.12.2019 tarihinden sonra alınacak binek otomobillerin 2020 ve müteakip vergilendirme dönemlerinde ayrılacak amortismanların kısıtlamaya tabi olacağı görüşünde olmakla beraber konu hakkında yayımlanacak Tebliğ düzenlemelerinin dikkate alınması gerektiğini düşünmekteyiz.

4. Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dahil) ödeyenler tarafından Gelir Vergisi tevkifatı yapılacağına ilişkin Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesine ilave yapılmıştır.

Yürürlük tarihi: 07.12.2019

5. Vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan vergi indirim (GVK mük.mad.121) şartlarında değişiklik yapılmıştır.

Yapılan değişiklikler aşağıdaki şekildedir:

5.1) İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde ödenme şartı kaldırılmış olup, sadece indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle vergi beyannameleri üzerinde tahakkuk eden verginin ödenmiş olması yeterli görülmüştür.

İlgili bentte yapılan değişikliğin karşılaştırmalı haline aşağıda yer verilmiştir.

Eski Hali	Yeni Hali
GVK-Mük. Madde 121	GVK-Mük. Madde 121
…	…
1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibarıyla 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.) Vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.	1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz.) ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması (Her bir beyanname itibarıyla 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler bu şartın ihlali sayılmaz.) Vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması halinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla bu şart ihlal edilmiş sayılmaz. Olması

5.2) Vergiye uyumlu mükellef indiriminden yararlandıktan sonra yapılan tespitler üzerine iade alacağı tutarının mahsuben ödenmesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi durumunda eksik ödenen vergi tutarının mahsuben ödenmek istenen tutarın %10 unu aşmaması indirimden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir.

Ayrıca indirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibariyle vergi aslı (vergi cezaları dahil) 1.000 TL üzerinde vadesi geçmiş borcun bulunmaması şartına fer’i alacaklar (tecil faizi, gecikme zammı, gecikme faizi)’da dahil edilmiştir.

İlgili bentte yapılan değişikliğin karşılaştırmalı haline aşağıda yer verilmiştir.

Eski Hali	Yeni Hali
GVK-Mük. Madde 121	GVK-Mük. Madde 121
…	…
3. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,	3. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla, (1) numaralı bent kapsamındaki vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergilerin ödenmiş olması (Ödemenin, ilgili mevzuatı gereği istenilen bilgi ve belgelerin tam ve eksiksiz olarak ibraz edilmiş olması koşuluyla, vergi kanunları gereği doğan iade alacaklarından mahsuben yapılmış olması ve indirimden yararlanıldıktan sonra söz konusu iade alacağı tutarının mahsuben ödemesi talep edilen vergi borcu tutarının altına düşmesi hâlinde, eksik ödenmiş duruma gelen vergilerin mahsuben ödenmek istenilen tutarın %10’unu aşmaması kaydıyla, eksik ödenmiş vergiler dolayısıyla veya vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, şartların sağlanamaması hâlinde kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi şartıyla, bu şart ihlal edilmiş sayılmaz.), ayrıca, vergi aslı (vergi cezaları ile fer’i alacaklar dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,

5.3) Kanun maddesinde yer alan vergi beyannameleri ifadesi açıklığa kavuşturularak bu beyannamelerin; Yıllık Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Geçici Vergi Beyannameleri, Muhtasar, Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannameleri, Katma Değer Vergisi ve Özel Tüketim Vergisi Beyannameleri olduğu tanımlanmıştır.

01.01.2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

6. Lig usulüne tabi spor dallarında yer alan sporculardan en üst ligde yer alan sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerden üzerinden yapılacak Gelir Vergisi tevkifatı %15’den %20 ye çıkartılmıştır. Diğer liglerde yer alanlar ile lig usulüne tabi olamayan sporculara ve milli sporcuların uluslararası karşılaşmalara katılmaları karşılığında yapılan ödemeler için gelir vergileri tarifelerinde değişiklik olmamıştır.

Yapılan değişikliğe ilave olarak, Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 72 inci maddesinde yer alan sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelere uygulanacak gelir vergisi tevkifatının süresi 31.12.2023 tarihine kadar uzatılmıştır.

Ayrıca bahsi geçen madde de önemli bir değişiklik yapılarak madde yer alan gelirler için yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verilmemesi durumunda vazgeçilmiştir. Şöyle ki; madde de sayılan tüm sporculara yapılan ücret ve ücret sayılan ödemelerin yeni Gelir Vergisi Tarifesinin dördüncü diliminde yer alan tutarı (500.000 TL.) aşması halinde bu gelirler için yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi verilecektir. Bu durumda yıl içinde sporculardan tevkif edilen Gelir Vergileri yıllık beyannamede mahsup edilecektir. Mahsubun yapılabilmesi için tevkif edilen vergilerin vergi sorumlularınca vergi dairesine ödenmiş olması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu’na eklenen Geçici 91 inci madde ile %20 oranında Gelir Vergisi oranı ile tüm sporcular için 500.000 TL’yi aşan ücretlerin beyan edilmesi 01.11.2019 tarihinden önce geçerlilik kazanmış sporcu sözleşmelerine uygulanmayacaktır. Bu sözleşmeler kapsamında yapılan ödemeler ücret ödemeleri için ilgili Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 72 inci maddesinin değişiklik öncesi hali uygulanacaktır. Ancak bu tarihten önceki sözleşmelere ilişkin olarak 01.11.2019 tarihinden sonra yapılan süre uzatımı ve ücreti etkileyen değişiklikler bu kapsamda yer almayacaktır.

01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

7. Değişiklik öncesinde spor yarışmalarını yöneten hakemlere ödenen ücretler Gelir Vergisi’nden istisna tutulmakta iken değişiklik sonrasında amatör spor yarışmalarını yöneten hakemlere yapılan ücret ödemeleri istisna kapsamına alınmıştır. Ancak basketbol ve voleybol spor dallarının en üst liginde görev alan hakemlere ödenen ücretler istisnanın dışında tutulmuştur. Yürürlük Tarihi: 01.01.2020

8. Ücret gelirlerinin vergilendirilmesi geniş bir mükellef grubunu etkilediği için sirkülerimizde bu bölüme ayrıca yer verilmiştir.

Gelir Vergisi tarifesi aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir:

Mevcut Tarife		Yeni Tarife
18.000 TL'ye kadar	15%	18.000 TL’ye kadar	15%
40.000 TL'nin 18.000 TL'si için 2.700 TL, fazlası	20%	40.000 TL’nin 18.000 TL’si için 2.700 TL, fazlası	20%
98.000 TL'nin 40.000 TL'si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL'nin 40.000 TL'si için 7.100 TL), fazlası	27%	98.000 TL’nin 40.000 TL’si için 7.100 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL’nin 40.000 TL'si için 7.100 TL), fazlası	27%
98.000 TL'den fazlasının 98.000 TL'si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 148.000 TL'den fazlasının 148.000 TL'si için 36.260 TL), fazlası	35%	500.000 TL’nin 98.000 TL’si için 22.760 TL, (ücret gelirlerinde 500.000 TL’nin 148.000 TL’si için 36.260 TL), fazlası	35%
		500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 163.460 TL (ücret gelirlerinde 500.000 TL’den fazlasının 500.000 TL’si için 159.460 TL), fazlası	40%

01.01.2019 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ancak Gelir Vergisine eklenen Geçici 91 inci madde ile 01.01.2019-31.12.2019 tarihleri arasında elde edilen ücret gelirlerine değişiklik öncesi mevcut tarife uygulanacaktır.

2019 yılına ilişkin verilecek gelir vergisi beyannamelerinde serbest meslek kazancı, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı vb. gelirleri bulunanlar yeni tarifeye tabi olacaklardır.

Ücret geliri dışındaki gelirlere farklı uygulama yapılması, kanunun geriye yürütülmesi uygulamasının; yasaların geriye yürümezliği, belirlilik ilkesi ve hukuka güven ilkesi kapsamında Anayasa’ya aykırı olduğu görüşündeyiz. 2019 yılı gelir vergisi beyanları ihtirazi kayıtla verilerek dava açılma yoluna gidilebilir.

Tek işverenden alınan ve yukarıda yer alan yeni tarifeye göre vergilendirilmiş olan ücret gelirlerinden dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (500.000 TL.) aşan ücretler için bu gelire yönelik yıllık gelir vergisi beyannamesi verilecektir.

Ayrıca birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı yukarıda yer alan yeni tarifenin ikinci dilimde yer alan tutarı (40.000 TL.) ve birinci iş verenden alınan dahil ücret gelirleri toplamı yukarıda yer alan yeni tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan (500.000 TL.) tutarı aşan mükelleflerin tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri içinde bu gelire yönelik yıllık gelir vergisi beyannamesi verilecektir.

01.01.2020 tarihinden itibaren elde edilen gelirlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Bahse konu Kanun metnine 09.12.2019 tarih ve 2019 / 114 sayılı Sirkülerimiz ekinde yer verilmiştir.

Saygılarımızla.

ULUSAL BAĞIMSIZ DENETİM VE

YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Registered Firm of US PCAOB “Public Company Accounting Oversight Board”

Member of Russell Bedford International – a global network of independent professional services firms